Biblia en un año Jasypoteĩ 16 19:1-371. Mburuvicha guasu Ezequías ohendúvo ko'ã mba'e omondoro ijao, oñemonde ao vosa kuépe mba'e mbyasýgui ha oho tupaópe.2. Ha omondo mburuvicha guasu róga rerekua Eliaquim, kuatia rerekua Sebná ha pa'i kuéra itujavéva, ao vosakue reheve mba'e mbyasýgui, maranduhára*f** Isaías Amós ra'y rendápe,3. he'i kávo chupe: “Ko árape rojejopy vai, roñenupã ha roñembokarape, kuñáicha imemby potáva ore kangypa.4. Ha nga'u Tupã nde Jára ohendu ra'e umi ñe'ẽ he'i vaekue pe mburuvicha, ijára Asiria ruvicha guasu remimbou, oñe'ẽ reitývo Tupã oikovévape; ha nga'u oinupã chupe umi mba'ére Tupã nde Jára voi oiméne vaekue ohendu ra'e. Eñembo'émi ore rehe ropytáva gueteri.”5. Mburuvicha guasu Ezequías rembijokuái oho Isaías rendápe,6. ha Isaías he'i chupe kuéra: “Peje pende ruvichápe: Péicha he'i Ñandejára: ‘Ani rekyhyje umi ñe'ẽ meguãgui he'i vaekue che rehe Asiria ruvicha guasu rembiguái kuéra.7. Che amosarambíta ñe'ẽ ha upevakuégui ha'e oho jeýta hetãme ha upépe ojejukáta.’”8. Pe asírio ruvicha oikuaa mburuvicha guasu Asiria pegua oho hague táva Láquisgui. Upémarõ osẽ oho Jerusaléngui, ha ojuhu Asiria ruvicha guasúpe ondyry jave Libná rehe.9. Upépe Asiria ruvicha guasu ohendu Tirhaca, Etiopía ruvicha guasu, ouha hína chupe ñorãirõhára aty guasu reheve. Asiria ruvicha guasu omondo jey hembijokuái Judá ruvicha guasu Ezequías rendápe,10. ha he'ika chupe: “Ne Tupã, nde rejeroviaha, he'i ndéve Jerusalén ndo'a mo'ãiha che pópe; aníke rerovia cháke ne mbotavy hína.11. Rehendúmane ra'e mba'épa ojapo Asiria ruvicha guasu kuéra opa umi tetã ohundise vaekuére. Ha piko nde rehe nda che pu'aka mo'ãi?12. Oĩ nga'u piko tupã oipe'a vaekue che ypykue po guýgui hetã nguéra, ha'e kuéra ohundi vaekue: Gozán, Harán, Résef ha umi Bet-Edén guápe oiko vaekue Telasárpe?13. Mamo piko oime umi Hamat, Arpad, Sefarvaim, Hená ha Ivá ruvicha guasu kuéra?”14. Ezequías oipyhy upe kuatiañe'ẽ umi tembijokuái oguerúva, ha ohecha mba'épa he'i. Upéi oho tupaópe, oipyso upe kuatiañe'ẽ Ñandejára renondépe,15. ha oñembo'e kóicha: “Tupã Israel Jára, keruvim*f** ári reguapýva, ndénte hína opa tetã yvy arigua Tupã. Nde rejapo vaekue yvága ha yvy.16. Ejapysaka ore Jára. Ema'ẽ ha ehendu mba'épa he'ika chéve Senaquerib. Opa umi mba'e he'ívape niko nde rehénte ojahéi, Tupã reikovéva.17. Añetéko hína, ore Jára, umi Asiria ruvicha guasu ohundi hague opa umi tetã, ha ijyvy,18. Ha'e kuéra omombo tatápe itupã nguéra, ndaha'éiva voi tupã, yvypóra rembiapokue uvei, ojapo vaekue yvyra ha ita pehẽnguéguinte. Upévare oñehundi.19. Ha ko'ágã, Tupã ore Jára, ore pe'a ipógui nde pu'aka rupi, toikuaa tetã nguéra yvy arigua, ne ñoiteha, ore Jára, pe Tupã añetegua.”20. Upérõ, Isaías Amós ra'y, he'ika Ezequíaspe: “Kóicha he'i Tupã Israel Jára: ‘Reñembo'e niko chéve Asiria ruvicha guasu Senaquerib rehe.’”21. Ko'ãva hína umi mba'e Ñandejára he'i vaekue Asiria ruvicha guasúre: “Nde apo'i ha oñembohory nde rehe kuñataĩ Sión. Nde atukupépe, Jerusalén oñakã mbovava nde rehe.22. Mávape piko reapo'i ha reñe'ẽ reity ra'e? Mávape piko resapukái ha rema'ẽ hatã hese ra'e? Imarangatúva Israelguáre!23. Ne ñe'ẽ rerahahára kuéra rupi reñe'ẽ reity Ñandejárape, ha ere vaekue: ‘Che kárro ñorãirõrã hetaite reheve ajupi umi yvyty ru'ãme, pe Líbano ijyvatevehápe. Aikytĩ umi kuri'y ijyvatevéva ha umi kuri'y iporãvéva. Aguahẽ umi hu'ã ijyvatevehápe ha umi ka'aguy yvotytýpe ojoguáva.24. Tetã mombyry rupi ajo'o ykua ha hay'u chugui, ha che pýpe ambohypa ysyry kuéra Egipto pegua.’25. Ha ndereikuaái piko ra'e che, opa mba'e Jaraha? Che upe ha'e vaekue opa ko'ã mba'e oiko haguã? Ymaite guive arekóva che akãme, ha ko'ágã péina ajapo. Upéicha rupi nde rejapo yty apy umi táva mbaretévagui.26. Umi upepegua ikangypáva, kyhyjégui oryrýi ha itĩndýva, ojogua umi ñumegua kapi'ipe, kapi'ipe ha ka'avo óga pepo ári okakuaáva, kuarahy resẽ guiogua yvytu aku ombopirúva.27. Aikuaa nde rapykuere ha opa mba'e rejapóva; aikuaa nde pochy hague che rehe.28. Ha aikuaágui nde pochy rendyha ha ne tĩ atãgui, ne tĩ rehe amoĩta che ty'ãi, nde juru rehe amoĩta juruka ha romondo jeýta pe tape reju hague rupi.”29. Upérõ Isaías he'i Ezequíaspe: “Kóvata mba'e rechaukaha peẽme: Ko áño kóvape pe'úta mba'e ra'ĩy ho'a vaekue ha heñói jeývagui, pe áño oúvape, umi ijehegui rei heñóivagui, pe áño mbohapyhápe katu peñemitỹ ha pemono'õ. Peñotỹ parral ha pe'u hi'a.30. Umi Judagua opytáva hapo ha hi'a jeýta.31. Peteĩ hembyremi opytátagui Jerusalénpe ha yvyty Siónpe. Ñandejára ipu'akapáva upéva ojapóta, ohayhu rendýgui chupe kuéra.”32. Upévare kóicha he'i Ñandejára Asiria ruvicha guasúre: “Ndoike mo'ãi Jerusalénpe. Peteĩ hu'ýnte jepe ndopoi mo'ãi hese. Nondyry mo'ãi hese tete mo'ãha reheve, ha nomopu'ã mo'ãi ijerére jupiha.33. Oho jeýta upe tape ou hague rupi, oike'ỹre ko távape. Che, opa mba'e Jára, ame'ẽ che ñe'ẽ.34. Che amo'ãta ko távape ivaívagui, che rembiguái David ha che rehehápe voi.”35. Upe pyharépe voi Ñandejára remimbou*f** oho asírio kuéra rekohápe ha upépe ojuka 185.000 kuimba'épe; upe ára ambuépe iko'ẽ joa he'õngue.36. Upémarõ, Asiria ruvicha guasu Senaquerib, omopu'ã hekoha ha ojevy Nínivepe.37. Ha peteĩ jey, omomba'e guasu jave hína itupã gua'u Nisrócpe, itupaópe, ita'ýra kuéra Adramélec ha Sarézer, oguahẽ ha ojuka chupe. Upéi oho okañy hikuái yvyty Ararat rupi. Ha hendaguépe opyta oisãmbyhy ita'ýra Esarhadón. 20:1-211. Umiha árape Ezequías ho'a hasy ete, ha maranduhára*f** Isaías Amós ra'y oho oñandúvo ha he'i chupe: —Ñandejára he'i: ‘Ere ne rembipota paha nde róga guápe. Nderekuera mo'ãi ha remanóta.’2. Ezequías oñembojere oma'ẽ tápia rehe ha oñembo'e péicha Ñandejárape:3. “Ajerure ndéve, che Jára, ne mandu'a haguã mba'éichapa ajejokuaika ndéve, ajapóvo heko itépe ha che py'aite guive, pe nde reipotáva.” Ha hasẽ soro tuicha ñembyasy reheve.4. Ha Isaías osẽ mboyve pe óga guasu korapy mbyte peguágui, Ñandejára oñe'ẽ Isaíaspe ha he'i chupe:5. “Tereho jey ha ere che retã ruvicha Ezequíaspe: ‘Tupã nde ru ypykue David Jára he'ika ndéve: Ahendu ne ñembo'e ha ahecha nde resay. Romongueráta ha mbohapy ára haguépe ikatúta reho tupaópe.6. Romoingovéta 15 añove. Nde ha Jerusalénpe poipe'áta Asiria ruvicha guasu po guýgui. Che amo'ãta ko táva che rembiguái David ha che rehehápe.’”7. Isaías ojapouka mbaipy ígo ha omoĩka mburuvicha guasúre upe hasyhápe chupe, ha mburuvicha guasu okuera.8. Upérõ Ezequías oporandu Isaíaspe: —Mba'éicha piko ahecha kuaáta Ñandejára che monguerataha ha mbohapy ára haguépe ikatutaha aha tupaópe?9. Isaías he'i chupe: —Kóva hína mba'e rechaukaha, Ñandejára ojapotaha pe he'i vaekue: Reipotápa pe kuarahy'ã ojererova 10 grádo henondévo térã hapykuévo?10. Ezequías he'i chupe: —Henondévo ndahasy mo'ãi; hapykuévo hasymíta hína ojererova haguã.11. Upérõ maranduhára Isaías oñembo'e Ñandejárape, ha Ñandejára omboguevi tapykuévo 10 grádo pe kuarahy'ã oĩva reloj kuarahýre, ojapouka vaekue Ahaz.12. Umiha árape, Babilonia ruvicha guasu Merodac-Baladán, Baladán ra'y, ohendu Ezequías hasyha. Ha omondo hendápe hembijokuái, kuatia ñe'ẽ ha jopói reheve.13. Ezequías omoguahẽ chupe kuéra, ha upéi ohechauka chupe kuéra umi pláta, óro, mba'e ryakuã porã, ñandyry poravo pyre, ha umi hi'árma kuéra oguerekóva iñongatupy peteĩ kotýpe. Opa mba'e oĩva hóga guasúpe ha hetãpýre ohechauka chupe kuéra.14. Upérõ, maranduhára*f** Isaías oho mburuvicha guasu Ezequías rendápe ha oporandu chupe: —Moõgui piko ou umi karai, ha mba'éiko he'i ndéve hikuái? Ezequías he'i chupe kuéra: —Ou tetã mombyrýgui, aipo Babilóniagui.15. Isaías oporanduve chupe: —Ha mba'éiko ohecha hikuái nde róga guasúpe? Ezequías he'i: —Ohecha paite hikuái ápe oĩva. Ndaipóri mba'eve iñongatupy arekóva, ahechauka'ỹva chupe kuéra.16. Upépe, Isaías he'i Ezequíaspe: —Ehendu ko he'ikáva ndéve Ñandejára ipu'akapáva:17. ‘Oúta hína ára, ha upévo opa mba'e nde róga guasúpe oĩva, ha opa umi mba'e nde ru ypykue kuéra ombyaty vaekue ko'agãite peve, ojereraháta Babilóniape. Mba'eve ndopyta mo'ãi ko'ápe.18. Ha nde ra'y kuéra apytégui jepe oĩta ojereraháva Babilóniape. Ha upépe oñeha'ỹi'óta ha oikóta tembiguái ramo mburuvicha guasu rógape.’19. Ezequías he'i ipy'a pýpe: ‘ko che aikove ajánte jepe jaikove ramo py'a guapy ha kyhyje'ỹme niko iporã’. Ha upépe he'i Isaíaspe: —Ahecháko iporãha pe marandu rerúva chéve Ñandejáragui.20. Ezequías rekovekue ha imba'e mombe'upyrã, ha mba'éichapa ha'e ojapouka pe y no'õ ha y rape ogueraháva y táva guasúpe, ojehai Judá ruvicha guasu kuéra kuatiápe.21. Omano rire Ezequías oisãmbyhy hendaguépe ita'ýra Manasés. 21:1-261. Manasés oguereko 12 áño oñepyrũrõ oisãmbyhy ha oisãmbyhy Jerusalénpe 55 áño. Isy héra Hepsiba.2. Hembiapo katu ivai Ñandejára renondépe, ojapógui umi mba'e ivai etereíva ojejapóva umi tetãme Ñandejára omosẽ vaekue Israelgua renonderãgui.3. Omopu'ã jey umi tenda ijyvateha*f** itúva Ezequías oity vaekue yvýre, omopu'ã altar*f** Baálpe ha ojapo Astarté*f** ra'ãnga, ojapo haguéicha Israel ruvicha guasu Acab; upéva ári omomba'e guasu avei ha oñesũ opa mbyja yvágape guápe,4. ha omopu'ã chupe kuéra altar Jerusalén tupao ryepýpe, Ñandejára he'i haguépe ha'e oikotaha.5. Omopu'ã avei heta altar tupao korapýpe opa mbyja kuéra yvága pegua rérape.6. Hi'arietegua, ohapyka avei ita'ýra kuéra mymbajuka*f** ramo. Oha'ã omanóva ãngue ñehenói ha mba'e ñemi kuaa, ha omoñepyrũ omanóva ãngue ñemomba'e ha paje apo. Ivaietéguima umi hembiapo Ñandejára renondépe, ha'e ipochy rendy hendive kuéra.7. Omoĩ avei tupaópe Astarté ra'ãnga, jepe Ñandejára he'i vaekue David ha ita'ýra Salomónpe: “Ko tupao Jerusalénpe oĩva, opa Israel ñemoñaregua apytépe, che aiporavo che rogarã, opa árape guarã.8. Na mosẽ mo'ã véima Israel guápe pe yvýgui ame'ẽ vaekue itúva kuéra ypykuépe, ojapóma guive opa mba'e ha'e vaekue chupe kuéra ha umi ñeheko mbo'e ame'ẽ vaekue Moisés rupi.”9. Ha'e kuéra katu ndoikuaaséi mba'eve. Manasés uvei omohembiapo añave chupe kuéra opa umi tetãgui Ñandejára ohundi vaekue Israelgua renondépe.10. Upévare Ñandejára oñe'ẽ umi hembiguái maranduha kuéra rupi, ha he'i:11. “Manasés ojapo haguére hetaite mba'e ahẽ, ha heko añave haguére amorréo kuéra imboyve guarégui, ojapouka niko ivaíva Judá guápe itupã gua'u kuéra reheve,12. Che, Tupã Israel Jára, ha'e péicha che ñe'ẽ: Aitýta Jerusalén ha Judá ári mba'e nde vaipa jepéva, omboapysa rasy haguãicha umi ohendúvape.13. Ainupãta Jerusalénpe ainupã haguéicha Samaría ha Acab ñemoñarépe; aikytýta chupe ojekytyháicha ña'ẽmbe hyepy guio ha ijape guio.14. Ha umi che retãguára rembyrégui ajeíta, ha ame'ẽta hese ija'e'ỹva pópe, ojapo haguã hese ojaposéva ha oipe'a haguã chugui kuéra opa mba'e oguerekóva.15. Hembiapo vai haguére che renondépe ha che mbopochy haguére upe ára itúva kuéra ypykue osẽ hague guive Egíptogui ko'agãite peve.”16. Manasés, ýicha oñohẽ vaekue avei hembiapo vai'ỹva ruguy, omyenyhẽ meve Jerusalén tuichakue, ha ojapouka Judápe ivaíva Ñandejára renondépe.17. Manasés rekovekue, opa mba'e ojapo vaekue ha iñangaipa, ojehai Judá ruvicha guasu kuéra kuatiápe.18. Omano rire oñeñotỹ hóga guasu pegua yvotytýpe, hérava Uzá yvotyty. Hendaguépe oisãmbyhy ita'ýra Amón.19. Amón oguereko 22 áño oñepyrũrõ oisãmbyhy, ha oisãmbyhy Jerusalénpe mokõi áño. Isy héra Mesulémet, Harús rajy, Jotbá pegua.20. Hembiapo katu ivai Ñandejára renondépe, itúva Manasés rembiapo kuéicha,21. oguata niko hapekue rehe; omomorã ha omomba'e guasu umi tupã gua'u itúva omomba'e guasu vaekue.22. Upéicha ojei Tupã itúva kuéra ypykue Járagui ha ndojapói hembipota.23. Mburuvicha kuéra opu'ã hese, ha ojuka chupe hóga guasúpe.24. Maymáva hetakuéicha katu ojuka mburuvicha guasu Amón jukaharépe, ha hendaguépe omoĩ mburuvicha guasúrõ ita'ýra Josíaspe.25. Amón rekovekue ha upe ojapo vaekue, ojehai Judá ruvicha guasu kuéra kuatiápe.26. Oñeñotỹ ityvýpe, Uzá yvotytýpe. Hendaguépe oisãmbyhy ita'ýra Josías. 74:9-179. Ndorohechavéi umi mba'e ne rembipota ohechaukáva, ndoroguerekovéi maranduhára, ha ndaipóri oikuaáva araka'e pevépa.10. Araka'e peve piko ore Jára, ñande rehe ojahéita ija'e'ỹva nde rehe? Opa ára piko nde rehe oñe'ẽ vaíta?11. Mba'ére piko nerembohasái nde po oréve, ha reñomi uvei nde ao ryépe?12. Iñepyrũha guive niko nde ore Jára, ore ruvicha guasu. Heta imombe'upyrãva rejapo ko yvy ape ári.13. Yguasu remboja'o mokõi hendápe, ha iñakã rupi reinupã umi mbói jagua ipypegua,14. pe Leviatán reñakã joka tymba ñarõme remombo hembi'urã yvy ojeiko'ỹha rupi.15. Yvýgui renohẽ umi yvu ha ysyry, y pypuku osyry hatãva katu rembohypa.16. Ára ha pyhare hína ne rembiapokue, ha péicha avei jasy ha kuarahy.17. Ko yvýpe reme'ẽ hembe'yrã, ha rejapo ro'y ha ára haku. 19:1-21. Iporãve ñane mboriahu ha ñande reko potĩ, ñande tavy ha ñande japúgui.2. Naiporãi katupyry arandu'ỹre, oiko pya'eséva oñepysãnga.Hechos 2:1-211. Oguahẽvo Pentekostés, opa ogueroviáva ijaty peteĩ hendápente.2. Upeichaháguinte oñehendu peteĩ tyapu guasu yvágagui oúva, yvytu hatã oipejúrõ guáicha. Ha omyenyhẽmba pe óga oĩháme hikuái.3. Ha ohecha hikuái ku tata rendýicha oguejýva peteĩ-teĩ hi'ári kuéra.4. Ha opavave henyhẽ Espíritu Sántogui, ha oñepyrũ oñe'ẽ ñe'ẽ ambuépe, Espíritu Santo omoñe'ẽháicha chupe kuéra.5. Oiko upérõ Jerusalénpe heta Israel guáva ombojeroviáva Tupãme, ou vaekue opa tetã guio.6. Opavave oñembyaty ohendúvo upe tyapu ha ndoikuaái mba'épa ojehu, peteĩ-teĩ ohendúgui umi ogueroviávape oñe'ẽrõ iñe'ẽ teépe.7. Ohecha ramó etereígui he'i joa hikuái: —Ndaha'éi piko Galileagua ko'ã oñe'ẽva?8. Mba'éicha rupi piko ñahendu oñe'ẽ ramo ñane ñe'ẽ teépe?9. Ko'ápe ñaime Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, Asia,10. Frigia ha Panfilia, Egipto ha Libia Cirene ypy pegua. Oĩ avei Romagua ko'ápe oikóva,11. oĩ judío ha umi ojeroviáva Tupãre ha'e kuéraicha. Oĩ avei Creta ha Arábiagui oúva. Ha ñahendu ñane ñe'ẽ teépe oguerohoryha hikuái Tupãme opa hembiapokuére.12. Opavave ijurujái, ndoikuaái upe oikóva ha he'i joa ojupe: —Mba'éiko he'ise opa ko'ã mba'e?13. Oĩ katu oñembohorýva hese kuéra he'ívo: —Oka'upa niko ãva!14. Upérõ Pedro oñembo'y umi 11 apóstol ndive ha oñe'ẽ hatã he'ívo: “Israelgua ha opa peikóva Jerusalénpe, peikuaáke kóva ha pehendu porã ko ha'étava peẽme:15. Ko'ãva ndoka'úi peimo'ãháicha, ko pyhareve mbyte rupi ramóva hína.16. Oiko uvei ko'ágã hína upe omomarandu vaekue maranduhára*f** Joel, he'i ramo guare:17. Oikóta umi ára pahávo, he'i Tupã, ahekuavóta che Espíritu opa yvypóra ári. Pene ñemoñare kuimba'éva ha kuñáva ohendukáta imarandu, mitã rusu kuéra omba'e recháta ha itujáva oguerekóta ikepegua.18. Che rembiguái kuéra kuimba'e ha kuñáva ári ave ahekuavóta che Espíritu umíva umi árape, ha ohendukáta hikuái momarandu.19. Yvágare ahechaukáta heta hechapyrãva, tuguy, tata rendy ha yvy ári tatatĩna.20. Kuarahy iñypytũta ha jasy tuguýpe oñeñuãta, oguahẽ mboyve Ñandejára ára guasu omimbipáva.21. Ha opa ohenóiva Ñandejára réra, oñepysyrõta. Guarani Bible 1996 Guarani DC Bible © Sociedad Bíblica Paraguaya, 1996